ELAk antzerkia egin du Bilbon salatzeko 350 pertsonak kalean lo egiten dutela, 8.000 etxebizitza hutsik dauden arren

Ehun bat lagunek etxebizitza oinarrizko eta benetako eskubide bihurtzeko premia larria irudikatu dute Alde Zaharrean, egungo negozio ereduaren ordez.

ELAk ekitaldi bat egin du Bilboko Unamuno plazan, etxebizitza eskubidea aldarrikatzeko. Ehun bat lagunek politikak eta egungo legedia salatu dituzte, etxebizitza ez dutelako tratatzen oinarrizko eta benetako eskubide gisa, baizik eta negozio gisa, espekulazioa bultzatzen.

Pandemiaren ondoren, Hego Euskal Herriko etxebizitzari buruzko diagnostikoa berritu du ELAk, eta ekitaldiaren lehen zatian horren ondorioak aurkeztu dira, antzerkiaren aurretik: EAEn eta Nafarroan 80.000 etxebizitza huts baino gehiago daude, eta urtean 1.000 desjabetze baino gehiago; 2021ean, %30 handitu ziren. Bilbon 8.000 etxebizitza baino gehiago daude hutsik, baina 700 pertsonak ez dute etxerik, eta 350 inguruk kalean egiten dute lo gauero.

2008ra arte, etxebizitzen eraikuntza masiboak eta hipotekak ematen zituzten finantza sektoreen abusuak larriki murriztu zuten etxebizitza eskuratzeko aukera, eta arazo hori gero eta larriagoa da. Prezioa nabarmen garestitu da, eta metro koadroa 3.000 eurotik gora dago. Horri lan prekaritatea gehituz gero, etxebizitza izatea gutxiengo baten aukera besterik ez da.

Alokairuari dagokionez, arazo handia dago eskaintzarekin, eta horrek igoera handia eragin du prezioetan, maximo historikoetan kokatu baitira; Bilbon, metro koadroaren prezioa 12,5 eurokoa da (1.000 eurotik gora hilean).

ELAk ere azpimarratu du hirien turistifikazioaren arazoaren larritasuna, azken urteotan Airbnb bezalako plataformek gorakada handia izan baitute. Plataforma horietan gaueko ordaintzen den batez besteko prezioa 180 euro ingurukoa da, eskaintza guztien erdia baino gehiagoko iruzur fiskala ahaztu gabe. ELAk Eusko Jaurlaritzaren politika salatu du: 2022an aurrekontuaren % 0,2 baino ez da erabili etxebizitzarako. Alokairu sozialeko etxebizitzaren eskaintza % 2,6 baino ez da, eta Europako batez bestekoa, berriz, % 7,4 (Herbehereetan, % 34,1). ELAk uste du Euskal Herrian alokairu sozialeko etxebizitzen eskaintza nabarmen handitu beharko litzatekeela.

Ekitaldiak antzerkiarekin jarraitu du, eta sei eszenen bidez erakutsi dituzte etxebizitzaren inguruko hainbat arazo, aldarrikapen horiek gorpuztuz. Ekitaldiari amaiera emateko, dado handi bat osatu da, eta bertan pieza guztiek bat egin dute.