Emakumeak, indarkeria eta zainketen ekonomia

Erabiltzailearen aurpegia Ana Viñals Blanco 2022ko aza. 25a, 08:00

Azaroaren 25ean, Emakumeen Kontrako Indarkeria Desagerrarazteko Nazioarteko Eguna ospatzen da. Ez da beste edozein ospakizun. NBE erakundeak Latinoamerikako Mugimendu Feministak eskatuta jaso zuen proposamena, Dominikar Errepublikan Mirabal ahizpak hil zituzten egunean. Mugarri horrek markatu zuen gaur egun oraindik ere arazo global larria dena, munduko biztanleriaren erdiari eragiten diona eta haur gehienentzat eta egoera zaurgarrian dauden gehienentzat ondorioak dituena.

Izan ere, ez da ahaztu behar emakumeen mendetasunak onura handiak dakarzkiela botere ekonomikoa eta politikoa dutenei. Zaintza-lan ia guztiak egitea eskatzen du, bizitzari eusten diotenak, herrialde askotan doan eta ia esklabotza moduan egiten direnak.

Demokratikotzat jotzen diren eta zerbitzu publikoak garatu diren estatu guztietan, COVID-19aren pandemian, nabarmen geratu da Zaintzak Ekonomian duen garrantzia. Dagoeneko ezinezkoa da inon ukatzea lan horiek, nagusiki feminizatuak eta behar bezala ordaintzen ez direnak, funtsezkoak direla pertsonak bizi ahal izan gaitezen, eta baldintzak txarrak direnean, zaintza horien beharra dugula ahalik eta ondoen bizirik iraun dezagun.

Horrek jada adierazten digu ez dela kasualitatea matxismoaren ondorio den emakumeen aurkako indarkeria munduan ez gelditzea, berdintasuneranzko aurrerapena oso mantsoa izatea eta sortzen duen menderatzea errentagarria izatea feminizidioen aurka ahotsa altxatzen dutenentzat ere, hain zuzen ere jatorriko kausak desagerrarazteko ezer egiten ez dutenentzat.

Ukatu egiten da matxismoa kulturala dela. Fase honetan, zenbait erakunde politikek eta antzeko komunikabidek negazionismoa zabaltzen dute. Existitzen ez den zerbaitek ezin du ez zauritu, ezta hil ere. Jokabide matxistak delitu bihurtzen direnean soilik hartzen dira kontuan, edo, bestela ohitura, txantxa edo burutazio gisa kalifikatzeko zailak diren eskandaluzko formak hartzen dituztenean.

Emakumeok eguneroko presioa jasaten dugu, -era gordinagoan edo sotilagoan- jaiotzen garen herrialdearen arabera, eta, beraz, lan eskerga egiten dugu doan eta borondate hutsez, teorian behintzat.

Beste kultura batzuetako adibideetara joan gabe, gure herrialdean pairatu ditugun krisiek gehiago feminizatu dute pobrezia. Beraz, amen ardurapean dauden haurrek eta gaixoek pairatzen dute, emakumeen zaintzapean baitaude. Eta beste kasualitate bat, emakumeen aurkako indarkeria-kasuak, erregistratzen direnak, gora egin dute pandemiaz geroztik. Kausalitateekin jarraituz, osasun publikoa murrizketa larriak jasaten ari da pandemiaz geroztik, eta herritarren gaineko presioa jasaten ari da, hain zuzen, ahalmen ekonomikoa duten eta osasun pribatura jotzen dutenen kasuan gertatzen den bezala. Era berean, zerbitzu publiko asko murriztu egiten dira, eta, praktikan, zerbitzu horiek eskuratzeko eskakizunak ezartzen dira. Eskakizun horiek tratu diskriminatzailearen zantzu argiak dituzte, bai eta marjinazioarenak ere.

Esandako guztietatik ondorio argi bat atera daiteke: herritar guztien berdintasuna Zaintzaren Ekonomiaren garapenean oinarritzen da. Berdintasuna ez da lortzen premia bakoitza negozio bihurtuz, baizik eta zerbitzu publiko sendoetan oinarrituz. Emakumeok, gizonekin batera, demokrazia gehiagoren alde borrokatu behar dugu, alegia berdintasun handiagoaren eta arlo publikotik bermatutako zerbitzu gehiagoren alde.

Emakumeen aurkako indarkeria desagerrarazteko, gure kulturan ezarritako sustraiei eraso egin behar zaie. Kultura-aldaketa horretarako, etengabeko garapena lortu behar dugu balio demokratikoetan. Haurrak berdintasunean hezi behar ditugu. Gizonei ikusarazi behar diegu desberdintasunak bakarrik laguntzen diela zapaltzaile bihurtzen badira, soilik paper gorrotagarri bat betetzen badute; paper horren helburua gure lanaren bidez sortzen dugun aberastasunaz -ordainduta edo doan- jabetzea da. Izan ere, eskatu eta defendatu behar ditugun zerbitzu publikoen garapenarekin bakarrik lor daiteke ekitatea zainketen ekonomian. Eta horretan ari gara. Egunez egun, udal eremutik, herritarrengandik hurbilen dagoen eremutik, publikotasuna, zerbitzu publikoak defendatzen, berdintasuna eta ekitatea berme gisa zaintzaren ekonomian.