Horietako bakoitzak hausnarketa bat eskatuko luke gure bizitzan duten eraginari buruz, batzuetan balorazio kontrajarriak aurkitzen ditugu, hala nola konfinamendu horren beharra edo ez, eta pertsona gehienei eta batez ere haurrei geratuko zaizkien ondorioak.... Horrek beste artikulu bat mereziko luke, eta, jakina, haurren osasunean espezializatutako jendearen aldetik, eta ez da nire kasua.
Baina, zer suposatu du ikastetxeak ixteak? Hori izan zen, pandemia horren deklarazioaren aurrean hartu zuten lehen erabakia, eta ziurrenik gainean genuen osasun-krisiari aurre egiteko hartu zuten beharrezko neurri gisa.
Hezkuntzan gauetik goizera, lan-metodo berriak aktibatu behar izan ziren, aurrez aurreko eskolak nolabait zapuzteko eta material eta baliabide digitalen gabeziari aurre egiteko. Izan ere, irakasleek lan-karga handia hartu dute zeregin horretan: ordutegi handiagoak, banakako lanak eta kontsultak, eskola birtualak, eta, gainera, arrakala digitalari aurre egin behar izan diote, norberen baliabideekin. Bai, beste sektore askotan bezala. Hori da telelana! Baina hau ere ez da gaurko gaia.
Irakaskuntzara itzuliz, esan behar da irakasleak, ikasleak, dozenteak ez diren langileak (atezaintza, garbiketa, jantokia, eskolaz kanpokoak, sindikatuak eta hezkuntza-komunitate osoa) geletara itzultzeko eta aurrez aurreko jarduerari berriro ekiteko irrikan daudela. Steilasen argi daukagu eskola presentziala publikoa den guztietan, hezkuntza inklusiboa eta aukera-berdintasuna bermatzen duen bakarra dela. Eskola dibertsitate funtzionala duten ikasleen sozializaziorako eta arreta profesionalerako oinarrizko espazioa baita eta segurtasunerako gune bat ikasle kalteberenentzat eta hezkuntza-, gizarte- eta ekonomia-premia handiagoak dituztenentzat.
Pandemia horrek erakutsi digu eskola "birtualak" arrakala digitala handitzen duela, dagoen arrakala sozialaren isla besterik ez baita, eta erakunde publikoen eta Hezkuntza Sailaren beraren ekintzarik ezaren aurrean, alde batera utzi dira ikasle pobretuak eta ikasteko zailtasunak edo dibertsitate funtzionala dutenak; beraz, funtsezkoa da irakasleen lana eta ikasleekiko interakzioa.
Garrantzitsua da onartzea ikastetxeetan curriculum-eduki hutsak baino gehiago ikasten dela, horiek baitira eskola birtualen bidez errazago ordeztu daitezkeenak. Eskola sozializaziorako eta segurtasunerako oinarrizko espazioa da, eta, askotan, egunean janari osasungarria eskuratzeko aukera bakarra. Arrazoi horiengatik guztiengatik - Gizarte-justiziarekin eta ikasle behartsuenen premiei erantzutearekin estuki lotuta -, geletara, jolastokietara, jantokietara, atezaindegietara eta idazkaritzetara itzuli nahi dugu, baina segurtasun-baldintzetan eta beharrezkoak ez diren arriskuak hartu gabe, ez hezkuntza-komunitateko ez gizarteko ezein kideren osasunerako.
Izan ere, hezkuntza-zentroak itxita daudenean, haurreskolak barne, feminismoak ohartarazten duen zaintza-krisia areagotu egiten da, bizitza pertsonala, familiakoa eta lanekoa bateratzea eragotziz, eta zaintza-lan gehienak eta etxeko lanak emakumeen esku geratzen dira.
Beraz, Steilasen argi dugu ikastetxeetara itzultzen hasteko beharrari buruz, arrazoi akademiko, sozial eta emozionalengatik, baina langileen kolektiboa ordezkatzen duten sindikatuekin eta hezkuntza-komunitate osoarekin adostutako eta osasunaren eta prebentzioaren arloko adituekin kontrastatutako plan batekin. Pentsaezina da ikastetxeak deitutako mailetako oporretatik bi astera irekitzeko edo ez irekitzeko erantzukizuna, eskola eta institutuetarako berariazko osasun-protokolorik gabe eta beharrezko urruntasun- eta segurtasun-neurriak ziurtatu gabe, zuzendaritza-taldearen esku uztea, Hezkuntza Sailak bere gain hartu beharrean, berari baitagokio.
Ikasturte berria hasi arte geratzen den denbora honetan, hezkuntza-eragile guztiok lanean aritu beharko genuke ikasgeletara hainbat eszenatokiren aurrean itzultzeko plan bat diseinatzeko, itzulera ordenatu bat ziurtatzeko, erratioen jeitsiera eta langileon plantilak handituz, ikastetxetik kanpo beste espazio publiko batzuk izateko aukera baloratuz, ikasleen osasun fisikoa eta emozionala ziurtatuz. Baina horrek ez dirudi gobernu honen lehentasuna, baina, hala ere, badu interesa eskolak uztailerako deitutako hauteskundeetarako prest egon daitezen. Auzo-lotsa!