Gasteizko Udalak eta Euskaltzaindiak aurtengo lankidetza hitzarmena sinatu dabe
Gaur, bagilak 27, urtebeteko iraupena dauen hitzarmena sinatu dabe Gasteizko Udalak eta Euskaltzaindiak. Udalaren izenean, Javier Maroto alkateak eta, Euskaltzaindiarenean, Andres Urrutia euskaltzainburuak sinatu dabe. Bidebatez Gasteizko Udaletxean egin dau Euskaltzaindiak bagileko osoko bilkurea eta horregaitik hitzarmenaren sinaduran, euskaltzainburua ez eze, ganerako euskaltzainak be izan dira, udaletxeko zinegotziakaz batera.
Gasteizko Udalaren eta Euskaltzaindiaren arteko alkarlanaren emoitza behinena Gasteizko Toponimia ikertzeko egitasmoa da eta holan azpimarratu dabe gaur bi erakundeotako buruek. Holan, Javier Marotoren berbetan, Gasteiz ez zan bardina izango Euskaltzaindiak Gasteizko toponimia berreskuratzeko egiten dauen lana egingo ez baleu. Izan be, esan dau, Euskaltzaindiko gizon eta emakume askoren lanak gure historia, gure ohiturak, gure paisajea berreskuratzeko balio izan dau. Eurei esker, geure uriaren izenak berreskuratu doguz eta, gure historian ez eze, gure egunerokoan eta gure etorkizunean be, presente dagoz.
Andres Urrutiak be toponimia arloan Akademiak egiten dauen lana aldarrikatu dau, eta Euskaltzaindiaren eta gizartearen arteko loturea azpimarratu. Gure gizarte honetan -esan dau-, euskerea aurrerabidea da, gure bizitzaren ezaugarria da. Erakundeakaz, eragileakaz, gizartea osotzen daben persona guztiakaz lan egin nahi dau Euskaltzaindiak, Andres Urrutiaren esanetan, euskerearen mundua egunero posible egiten dauen jenteagaz egon nahi dogulako.
Horren ostean, oparien momentua heldu da. Izan be, Euskaltzaindiak lehen aldiz bere historian egin dau bilera bat Gasteizko Udaletxean, Hori dala eta, bi erakundeok opari bana emon deutsie alkarri. Euskaltzaindiak Udalari bi liburu emon deutsoz: Leizarragaren Testamentu Berria (1571) eta Lazarragarren Eskuizkribua liburuen ale bana. Udalak, barriz, oroigarri bat emon deutso Euskaltzaindiari. Holan dakar: Vitoria-Gasteiz Udal Txit Gorenak, eta haren izenean Javier Marorto alkateak Euskaltzaindiari, euskera sustatzearen alde egin duen ibilbide luzea dela eta, hala nola udaletxe honetan Osoko bilkura egin izanagatik. Esker onez.
Egitasmoaren helburua Gasteizko udalerriko toponimo guztiak modu sistematikoan jasotea da, hau da, galduta edota desitxuratuta dagozan toponimo ugariak berreskuratzea. 1996an hartu eban beregan Euskaltzaindiak Gasteizko toponimia berreskuratzeko lana, urte berean Gasteizko Udalagaz izenpetutako lankidetza hitzarmenean jaso zanaren arabera. Patxi Salaberri euskaltzaina da egitasmoaren zuzendaria eta Elena Martinez de Madina teknikaria.
Gasteizko udalerriak uria bera eta 64 herrixka hartzen ditu. 400.000 toponimo-erregistroz osotutako datutegian oinarritzen da ikerketea, eta bi urterik behin liburuki bat argitaratzen da Onomasticon Vasconiae bilduman. Orain arte lau liburuki argitaratu dira: Gasteizko Toponimia I / Toponimia de Vitoria I (Ciudad / Hiria); Gasteizko Toponimia II / Toponimia de Vitoria II ( Malizaeza); Gasteizko Toponimia III, Gasteizko Ubarrundia/ Toponimia de Vitoria III, Ubarrundia de Vitoria eta Gasteizko Toponimia IV, Langraiz/ Toponimia de Vitoria IV, Langraiz.
Hurrengo helburua Gasteizko Toponimia V, Arratzua I/ Toponimia de Vitoria V, Arratzua I izeneko liburukia atondu eta argitaratzea da. Ondo bidean, liburukia 2015ean aurkeztuko da.
Gasteizko Arratzua merindadeko herriak ondokoak dira: Aberasturi, Andollu, Arkaia, Arkauti, Argandoña, Askartza, Betoñu, Bolibar, Zerio, Elorriaga, Gamiz, Ilarratza, Jungitu, Lubiano, Matauku, Oreitia, Otazu, Uribarri Arratzua, Uribarri Nagusia/ Ullibarri De Los Olleros eta Villafranca. Danetara, hogei herrik osotzen dabe Arratzua, baina oraingoan sei baino ez dira aztertuko: Arkaia, Arkauti, Betoñu, Elorriaga, Gamiz eta Otazu. Ganerakoak aurrerantzean argitaratuko diran bi liburukitan batuko dira. Hori dala eta, egitasmoaren fase honi Arratzua I izena jarri jako. 2014an, beraz, sei herri horreetako datuak aztertzen jarraituko da.
Bestalde, Gasteizko Udalak antolatuta eta honen eskariz, Gasteizko Toponimia IV, Langraitz argitalpenak aztertzen dituan herrietako biztanleei begira, lau berbaldi emongo ditu Euskaltzaindiak.
Horretaz gain, honako puntuak jaso dira hitzarmenean:
• Hizkuntza aholkularitzea. Herritarrei zerbitzu egokia eskaini ahal izateko, udal zerbitzuetatik eskatzen jakon hizkuntza aholkularitza emongo dau Euskaltzaindiak.
• Argitalpenak. Arabari jagokon gaiei buruzko argitalpenak sustatuko ditu Euskaltzaindiak.
• Euskaltzaindiak emoten jarraituko dau herritarrek eskaturiko informazinoa eta laguntzinoa.
• Kultur hedapenerako ekintzak, ikastaroak, berbaldiak eta abar bultzatuko ditu, eta horretarako behar diran erakunde eta alkarteakaz ibiliko da alkarlanean.
Hitzarmen horren bitartez, 60.000 euroko diru-laguntzinoa emongo deutso Gasteizko Udalak Euskaltzaindiari.