Berrogei emakume mahatsorri

Kepa Sarasola 2025ko mar. 14a, 18:25

2024an hainbat lagunen artean ibili gara mahatsorri askoren Wikipedia-orria osatzen. Guztira 140 mahatsorri dokumentatu ditugu. Eta horien artean heren bat emakumeak izan dira. 46 emakume mahatsorri. Ez da lan makala izan, baina oraindik falta dira hainbat.

Zeuk ere parte hartu! Begoñako Errepublika zenaren lurretan jaio, bizi edo lan egin duen beste emakumerik ezagutzen baduzu, garai hartakoa edo oraingoa, animatu eta sortu Wikipediako artikulua, edo idatzi Uriolan, edo... bestela bota proposamena albiste honi erantzunda, eta denon artean egin dezakegu. ;-)

Arkitektoak

Matxalen Akasuso Atutxa, Euskal Herriko Arkitektoen Elkargo Ofizialeko dekano presidentea.

Artistak

Eulalia Abaitua (1853-1943), lehenetariko euskal argazkilaria.
Begoña Arroyo Aldekoa, Salbatzaile Dantza Taldearen sortzailea 1978an Begoñaibarra auzoan.
Oihana Bartra (1984), bertsolaria, irakaslea eta itzultzailea.
Teresa Lopez de Munain. aktorea
Nerea Mazo (1998), aktorea.
Eukene Urkaregi (1950), margolaria, zeta eta bestelako euskarrietan pintatzen espezializatua.

Artista Mahatsorri batzuk
Eulalia Abaitua (1853-1943)
Oihana Bartra
Nerea Mazo
Eukene Urkaregi

Idazleak

Miren Agur Meabe (Lekeitio, 1962) euskal idazlea.

Zientzialariak, ikertzaileak

Lorea Argarate (1990), Tekomunikazio-ingeniaria eta DJa. 2024ko Gladys saria jaso du.
Saioa Dominguez, Biokimikaria eta Aste Nagusiko Txupinera 2018an Aixe-Berri konpartsarekin.
Aitziber Mendiguren, ikertzaile eta irakaslea farmakologian EHUn.^[2]
Onintze Salazar (1971) fisikari, meteorologo Euskalmeten eta ETBko eguraldi-aurkezlea.

Mahatsorri ikertzaile batzuk
Lorea Argarate
Ainhoa Latatu (1973)
Saioa Dominguez

Irakasleak

Libe Altuna (Bilbo, 1916 – 1993), Begoñazpi Ikastolako irakaslea, Bizkaiko ikastolen mugimenduaren bultzatzailea.
Noemi Amaya (1988), Amuge Euskadiko emakume ijitoen elkarteko eragilea eta gizarte-hezitzailea.
Pilare Baraiazarra (Meñaka, 1938) euskara-irakaslea eta ertainetako irakaslea
Ainhoa Latatu (1973), biologoa, irakaslea GOI Ikastegian eta Udako Euskal Unibertsitateko unibertsitate-mailako prestakuntzaren arduraduna.
Haizea Ruiz, antropologoa eta Uribarriko Aletu Emakumeen Elkarteko kidea.^[3] *
Mahatsorri batzuk
Pilare Baraiazarra
Noemi Amaya
Libe Altuna (1916 – 1993)

Kazetariak

Sonia Charcan, kazetaria, komunikazio-aholkularia Bizkaiko Foru Aldundian, Aste Nagusiko Txupinera 1997an.
Leire Zorrozua, Kultura Saileko komunikazio arduraduna Bizkaiko Foru Aldun dian
Berton aldizkariko kazetari-taldea (1998-2018): Lur Mallea Otsoa de Txintxetru (zuzendaria), Aitziber Laskibar Lizarribar (zuzendaria), Itxaso Perez Pison, Arrate Diez Martinez, Irune Urrizelki Berro, Iratxe Ruiz Fuente, Ane Zabala Gabikagogeaskoa.

Kirolariak

Irantzu Castrillo. Hirutan Superligako irabazlea (2003-2005).

Gracia Alonso de Armiño (1992), erizaina eta saskibaloi-jokalaria (Araski, Estudiantes, Basket Zaragoza, IDK Euskotren...); zilarrezko domina lortu zuen 2024ko Olinpiar Jokoetako 3x3 saskibaloian, eta hilabete berean Europako txapela lortu zuen.
Irantzu Castrillo (1985), irakaslea eta futbolaria Athleticen (2002-2006)

Kultur ekintzaile eta kudeatzaileak

Iurdana Akasuso, Azkue Fundazioko zuzendari kudeatzailea.
Miren Arzalluz (1978) moda-historialaria eta ikertzailea.
Josune Bañales, Ikastolen Elkarteko Bizkaiko lehendakaria, Kirikiño ikastolako zuzendaria.
Amaia Mujika Goñi (1958) Bilboko Euskal Museoko etnografia saileko tekniko arduraduna.
Josune Zearra Begoñazpi ikastola sortu zuen guraso taldeko kidea, 1970ean.

Mahatsorri batzuk Berton aldizkariko azaletan
Lur Mallea, zuzendaria.
M. Agur Meabe
Estitxu Arregi
Onintze Salazar

Musikariak

Lorea Argarate (1990), Tekomunikazio-ingeniaria eta DJa. 2024an Gladys saria jaso du, Las Tea Party DJs taldeko eta "Mauriziak ez du inor hil" ikuskizuneko kidea.
Maite Aurrekoetxea. orkestra-zuzendaria, musika-irakaslea eta konposatzailea. Bilboko Arriaga Kontserbatorioko zuzendaria 2015-2022.
Estitxu Arregi, abesbatza-zuzendaria eta musika-konposatzailea.
Aitziber Irurtia, Gaztedi dantzari-taldeko musikaria.
Aiora Renteria Agirre (1976) abeslari, kantagile eta irakaslea. Zea Mays taldearen abeslaria.

Politikariak

Satur Abon (?-2017) kausa sozialen aldeko ekintzaile, Bagabiltzaren sortzaile eta Bilboko zinegotzia.
Begoña Gil (1967), Bilboko zinegotzia 16 urtez, PSE-EEko Batzorde betearazleko kidea, Politika Instituzionalerako Idazkaria eta Koordinatzaileordea.
Maria Antonia Ozcáriz (1953), matematikaria, irakaslea eta Eusko Jaurlaritzako Hezkuntzako Sailburuordea (2009-2012).

Txupinerak eta pregoilariak (Bilboko Aste Nagusikoak)

Txupinerak

1979: Maria Jesus Agirregoitia, Artxandape ikastolako langilea eta Aste Nagusiko Txupinera Uribarrikonpartsarekin.
1994: Josune Bañales, Ikastolen Elkarteko Bizkaiko lehendakaria eta Aste Nagusiko Txupinera Gogorregi konpartsarekin.
1997: Sonia Charcan, kazetaria eta Aste Nagusiko Txupinera Aixe-Berri konpartsarekin.
1999: Arantza Garbaio, EPPKko kidea eta Aste Nagusiko Txupinera Pa...Ya konpartsarekin.
2012: Nerea Orizaola. Aste Nagusiko txupinera Zaratas konpartsarekin.^[4]^[5]^[6]
2018: Saioa Dominguez, Biokimikaria eta Aste Nagusiko Txupinera Aixe-Berri konpartsarekin.
2019: Itsasne Nuñez, Abokatu sindikalista eta Aste Nagusiko Txupinera Pa...Ya konpartsarekin.

Pregoilariak

2001: Aitziber Irurtia, Gaztedi Dantzari Taldearen izenean beren 50. urteurrenean.
2023: Aiora Errenteria, Zea Mays taldeko abeslaria.

Mahatsorri batzuk
Txupinera mahatsorri batzuk (Garbaio, Dominguez, Nuñez, Txarkan, eta Bañales, 2024).
Gaztediko Aitziber Irurtia, pregoilaria (2001)
Marije Agirregoitia (2024).

Beste batzuk

Adelina Fernández Pérez (Miranda de Douro, 1889 - 1938), arrain saltzaile eta CNTko kidea.
Amagoia Bilbao. sukaldaria

Begoñaldea