Guraso batzuek, egunero bezala duela hiru urtetik, Atxuri kalearen eta Ibeniko Kaiaren arteko Eskolen Zeharbidea blokeatzeko hesia jartzen dugun bitartean, espaloia ozta-ozta libratzen duten autobusek eskolatik ateratzen diren umeak aurretik eraman ez ditzaten, harrituta geratu gara eskolaren parean dagoen publizitate-markesina ikustean: “Bilbo, maite duzun hiria, maite zaituen hiria”. Benetan?
Eslogan handi bat eta gehiegizko asmo-adierazpen bat markatzen ditu Bilboko Udalak hiriko haurrekin, baina, zoritxarrez, errealitatetik oso urrun dago.
Egia da administrazio publikoek pertsonen zerbitzura egon beharko luketela. Bereziki udalak, herritarrengandik hurbilen dauden erakundeak baitira. Logikak pentsarazten dizu, udala zuzentzen eta kudeatzen duenaren lehentasunen zerrendan, bertan bizi diren pertsonekiko, bereziki ahulenekiko, adeitsuak eta errespetuzkoak diren auzoak bultzatu eta diseinatzea egongo dela.
Hezkuntza-komunitate honetako familiak garen aldetik, uste dugu hala izan beharko lukeela. Zentzuzkoena dirudi. Eta, bereziki, eskolek eta eskola-inguruneek gure seme-alaben garapena modu osasungarri eta seguruan bermatu beharko luketela.
Atxuriko García Rivero eskolako patioan zarata eta kutsadura tasak OMEren gomendioak gainditzen dituzte. Are gehiago, OMEk gomendatzen du PM 2.5 partikulen eguneroko kontzentrazioa urtean 4 aldiz baino gehiagotan ez gainditzea. Partikula horiek arnas bideetan sartzeko gaitasun handia dute, eta gure eskolan neurtutako 10 egunetatik 9tan balioa gainditu da. Halaber, zarata-maila egunero gainditu da, eta horrek lotura zuzena du ikaskuntza-prozesuaren eragozpenarekin. Neurketa horiek UPV/EHUren ikerketa baten baitan egin dituzte, dena zientifikoki frogatuta. Udalak ezagutzen ditu datu hauek.
Errealitate mingarri horren aurrean, urteak daramatzagu gure eskola eta bere ingurunea hobetzeko oinarrizkoak eta egingarriak diren hobekuntzak aldarrikatzen, eta gure bitartekoekin hainbat proposamen egin ditugu; urte horietan, izapide burokratikoek, udal-arlo desberdinekin egindako bilerek, teknikariekin pasatako orduak… txostenekin handik hona, gure pazientzia agortu dute. Harrituta eta haserre ikusi dugu, egun batean onartzen ziren proposamenak hilabete batzuen buruan bideraezinak bihurtzen zirela. Magiaz desagertzen ziren aurrekontu-sailak... Ez da kudeaketa-ezintasunaren kontu bat soilik, borondate politiko kontua da. Borondatea norabide batean edo bestean zuzentzean datza, eta hortaz, hiri mota bat edo bestea eraikitzea.
Atxuriko eskolako ingurua hobetzeko Udalarekin ditugun esku-hartze ildo nagusiak bi dira:
Lehenbizikoaren helburua da eskola inguratzen duen eremuko kutsadura eta arriskua murriztea, zirkulaziorako errei bat kenduz eta espaloia arbolak landatuz handitzea. Egingarria eta erraza. Udalaren ezezkoaren arrazoia da ibilgailuen kopurua nabarmen handituko dela aurreikusten dutela. Harrigarria. Eta, horrekin batera, autoari oinezkoaren aurrean ematen zaion erabateko lehentasuna, gure haurren osasunaren aurretik ere lehenetsiz. Horren lekuko dugu Atxuri eta Basobidea kaleen arteko bidegurutze arriskutsua. Zirkulazioaren arintasuna da garrantzitsuena. Hala aitortu digute, gure erabateko harriduraren aurrean.
Bigarren lerroa eskolaren beraren azpiegitura hobetzea da. Eskolako azpiegituraren ardura duen Udalak Next Generation funtsen partida bat bideratzea proposatu zuen 2022an leihoak hobetzeko. Ikasturte oso baten ondoren, lanak nola egin behar ziren argitu nahian (aurrekontu partida esleituta eta jakitera emanda), adingabeei ahalik eta kalte gutxien eragiteko, iazko urrian dena geldirik dagoela adierazi ziguten eta dirua desagertuta. Beste behin ere.
Ez, Bilboko Udala eta haren agintariak ez dira haurren lagunak. Izan gaitezen argiak. Autoak eta haien emisioekin dira adeitsuak, zarata eta arriskuarekin adiskidetzen dira. Gure kaleetan automobila nabarmen handituko duen etorkizuna proiektatu dute, eta horren aurrean erabaki ausartik hartu gabe jarraitzen dute. Hori guztia Europako estandarren, emisio gutxiko politiken, zuhaiztien eta berdeguneen beharraren... kontra doa. Ez da kapritxo bat, ezinbestekoa da hirien eta, kasu honetan, gure auzoen etorkizunerako.
Garaiz gaude. Atxuriko familiek eta haren hezkuntza-komunitateak lan egiteko eta zentzuzko proposamenak egiten jarraitzeko prest gaude. Hori guztia, gure eskolari ingurune duin eta osasungarria emateko, gure seme-alabei ingurune seguruak bermatzeko eta, hartara, Bilbo haurtzaroarekin adeitsua eta lagunkoia izateko. Eslogan bat baino behar bat delako, ez errealitatea. Baina Bilboko Udala prest al dago zentzuzko erabakiak hartzeko?